206 Cộng Hòa, Phường 12, Quận Tân Bình, TPHCM

bangtuanhoan@gmail.com

Giới thiệu

Tin tức

Liên hệ

Khí hiếm hay khí trơ - Nhóm 8a (VIIIA) trong bảng tuần hoàn hóa học

Khí hiếm hay khí trơ là gì?

Nhóm 8a hoặc (VIIIA) của bảng tuần hoàn là các khí hiếm hoặc khí trơ: helium (He), neon (Ne), argon (Ar), krypton (Kr), xenon (Xe) và radon (Rn). Cái tên này xuất phát từ thực tế là các nguyên tố này hầy như không tương tác với các nguyên tố khác.

Chúng được tìm thấy với một lượng nhỏ trong khí quyển (1% khí quyển là argon), heli được tìm thấy trong các mỏ khí đốt tự nhiên. Ở nhiệt độ phòng, các nguyên tố nhóm 8a đều là khí đơn nguyên tử, không màu, không mùi.

Các nguyên tố nhóm 8A có đầy đủ octet gồm tám electron hóa trị trong lớp vỏ ngoài cùng (ns2 np6). Vì vậy các nguyên tố này có rất ít xu hướng nhận hoặc mất electron để tạo thành ion hoặc chia sẻ electron với các nguyên tố khác trong liên kết cộng hóa trị.

Chúng có thể bị buộc tạo thành hợp chất với nguyên tố khác nhưng cần điều kiện đặc biệt. Các hợp chất của Xenon, Krypton đã được tổng hợp bởi Neil Bartlett vào năm 1962 bao gồm: XeF2, XeF4, XeF6, XeOF2, XeOF4, XeO2F2, XeO3F2, XeO2F4, XeO3, XeO4, KrF2, RnF2

Nhóm 8a (VIIIA) trong bảng tuần hoàn hóa học

Khí hiếm Heli (Z = 2)

-

Heli là khí không màu, không mùi, không phản ứng hóa học, hóa lỏng ở -268 độ C. Helium có nghĩa là mặt trời, vì nó có nhiều trong mặt trời, phát hiện năm 1868 nhờ phân tích quang phổ của mặt trời. Năm 1890 cùng với quạng uranium được tìm ra trong tự nhiên phát ra quang phổ giống nguyên tố trước đó tìm thấy trên mặt trời, cho thấy nó thực sự là cùng một nguyên tố.

Heli phổ biến thứ 2 trong vũ trụ chiếm 23% khối lượng. Heli cùng hydro tạo nên 99% vật chất.

Ứng dụng:

  • Heli hóa lỏng ở -267 độ C khi đó khả năng chống cháy bị mất đi.
  • Một số vật liệu trở nên siêu dẫn điện khi ngâm trong heli lỏng, trong những vật liệu này điện trở gần như bằng 0.
  • Heli sử dụng trong khinh khí cầu vì nhẹ hơn không khí và không bắt lửa nên an toàn hơn so với hydro.
  • Nó được sử dụng trong lặn biển vì heli ít hòa tan trong máu nên giảm nguy cơn hôn mê.
  • Hít khí helo làm giọng cao hơn vì nó làm thay đổi tần số sóng âm thanh tạo ra trong thanh quản.

Khí hiếm Neon (Z = 10)

-

Neon là khí không màu, không mùi, không phản ứng, hóa lỏng ở 246 độ C. Phát hiện năm 1898 bởi William Ramsay và trợ lý. Neon thương mại được chiết xuất từ không khí bằng các chưng cất phân đoạn.

Ứng dụng:

  • Được sử dụng chủ yếu trong đèn neon vì phóng điện khiến nó phát ra ánh sáng đỏ cực mạnh.
  • Các loại khí hiếm khác cũng được sử dụng để tạo ra các màu khác nhau.
  • Neon cũng được sử dụng làm bình thở dưới nước hay chất làm mát ở nhiệt độ thấp.

Khí hiếm Argon (Z = 18)

-

Argon là một loại khí không màu, không mùi, không phản ứng hóa học, hóa lỏng ở -185 độ C. Argon thương mại được chiết xuất từ không khí bằng chưng cất phân đoạn.

Mặc dù chiếm gần 1% trong khí quyển, nhưng mãi đến năm 1894 mới xác định được nó bởi Wiliam Ramsay (nobel hóa học 1904) và John William Strutt, 3rd Baron Rayleigh (nobel vật lý 1904).

Khi argon được phát hiện nó không phù hợp với bất kỳ nhóm nào trong bảng tuần hoàn. Các nhà hóa học nhận ra rằng có thể có cả một họ các nguyên tố trước đây chưa được công nhận, mà ngày nay chúng ta gọi là nhóm 8A.

Ứng dụng:

  • Argon sử dụng trong bóng đèn vì nó trơ với kim loại nóng của dây tóc bóng đèn. Dây tóc sẽ cháy nhanh hơn trong không khí hay thậm chí nito nguyên chất.
  • Nó sử dụng trong tinh chế kim loại, bao bì thực phẩm (cung cấp môi trường trơ để giảm hư hỏng).
  • Trong lốp của ô tô cao cấp và trong laser dùng trong phẫu thuật mắt.

Khí trơ Krypton (Z = 36)

-

Krypton là khí không màu, không mùi, không phản ứng hóa học, hóa lỏng ở -153 độ C. Krypton được tìm thấy năm 1898 bởi William Ramsay và trợ lý trong quá trình chưng chất phân đoạn.

Ứng dụng:

  • Krypton được sử dụng trong đèn neon vì nó tạo ra màu tím khi dòng điện phóng qua. 
  • Krypton-85 là nguyên tố phóng xạ được sử dụng trong nhà máy phản ứng hạt nhân.

Khí hiếm Xenon (Z = 54)

-

Xenon là khí không màu, không mùi, không phản ứng hóa học, hóa lỏng ở -111 độ C. Được phát hiện 1898 bởi William Ramsay. Đèn xenon phát ra ánh sáng màu xanh lam và cũng phát ra một số tia cực tím tần số thấp.

Ứng dụng:

  • Đèn xenon được sử dụng trong giường tắm nắng, đèn diệt khuẩn, đèn pha ô tô, đèn flash máy ảnh…

Khí trơ Radon (Z = 86)

-

Radon là một loại khí phóng xạ không màu, không mùi, hóa lỏng ở -61 độ C, rất hiếm trong tự nhiên. Radon được phát hiện năm 1900 bởi Friederich Ernst Dorn khi điều tra chất phóng xạ radium.

Ứng dụng:

  • Trơ về mặt hóa học nhưng khi radon được tạo ra có thể tích tụ ở dạng khí trong các tầng hầm.
  • Khi hít vào phổ nó tạo ra một đồng vị polonium là chất rắn dẫn đến nguy cơ ung thư phổi tăng lên nhiều lần.
  • Chiếm khoảng 10% trong tất cả các trường hợp ung thư phổi được báo cáo.

Bài viết liên quan:

The author

Johnny Levanier
Lê Ngọc
Lê Ngọc có bằng B.A. về Viết sáng tạo và Truyền thông. Ban ngày, người ta có thể bắt gặp anh ấy làm việc tại TPHCM, đi khắp nơi, xem nhạc sống hoặc chơi trò chơi điện tử. Đến tối, anh ngủ. Twitter @lengoc91

Tags

Any comments?

Something went wrong posting the comment. Retry again